Op het moment dat een ontdekkingsreiziger op zoek gaat naar nieuwe gronden, naar nieuwe rijkdommen is hij vol hoop, vrij te ondernemen zonder beperkingen, alles te doen wat hij zich kan inbeelden om zijn dromen waar te maken!
De geschiedenis leert ons dat de liberalisering van de leefregels na de Middeleeuwen al vlug leidde naar de Renaissance en de Moderne Tijden. De liberalisering van het denken, bevrijd van strikte en behoudsgezinde regels, stimuleerde de ontwikkeling van innovaties, waarvan we vandaag nog genieten.
Omdat de mens zonder ophouden naar vooruitgang zoekt, gaat hij verder met altijd meer waarde te willen creëren. Maar zijn de voorwaarden altijd gunstig? Zijn we altijd vrij om dat te doen?
De media, de politiek en de ondernemingen bejubelen momenteel « Onderzoek en Ontwikkeling », “Innovatie”, “Ondernemerschap”. En dat is zeer goed als dit niet de volgorde blijft van het discours. Om dit alles te realiseren is er financiering nodig, zal u zeggen ? Zou het gewone gezonde verstand niet snel kunnen leiden tot ontwikkeling van nieuwe waarde, zonder grote uitgaven, met vermijding van onnodige kosten ?
Laten we dit eens nader bekijken aan de hand van enkele voorbeelden.
De voorbeelden zijn niet origineel, maar door hun analyse doorprikken we toch een aantal dubbelzinnigheden die ermee gepaard gaan.
De ondernemingsgeest vastgeklemd?
We leven in een wereld waar er een drang heerst om alles te beveiligen in de ruime zin van het woord. Dat leidt tot een ongekend aantal wetten, reglementen, normen, procedures, … die op ons afkomen, op elk beslissingsniveau en in elk activiteitendomein. En er worden er steeds meer gemaakt, zonder dat er opgeheven worden ! Vaak gaat het over een doolhof van tegengestelde vereisten waarin zelfs specialisten hun weg niet meer vinden. Voor iemand die wil ondernemen, leidt dit vaak tot extra wachttijden en extra kosten ! Moeten we ons niet herpakken en dit alles versimpelen?
Het lijkt een evidentie, men spreekt er veel over, maar er gebeurt weinig. Wanneer krijgen we die mythische administratieve vereenvoudiging die bepaalde mensen ons beloven ? Dergelijke vereenvoudiging is niet simpel, want de regelgeving geeft werk aan een groot aantal mensen in vele administraties en “overkoepelende organisaties” van de betrokken beroepen. Enkel opiniemakers, wetgevers en moedige politici zouden dergelijke vereenvoudiging kunnen opleggen.
Gebruik van kennis?
Het opleidingsniveau en de beroepsvorming zijn onmisbare sleutels voor waardecreatie. Hoe hoger het opleidingsniveau van de bevolking, hoe beter.
Maar moeten we nog opleiding hebben voor de domeinen die waarde zullen creëren en bron zullen zijn van meer welzijn ? Vandaag hebben we teveel cursussen en vormingen voor beroepen en specialisaties die leiden tot een verzadigde arbeidsmarkt of tot een arbeidsmarkt waar de tewerkstelling zeer laag is.
Is dit enkel te wijten aan het feit dat deze vormingen gemakkelijker zijn dan anderen, die meer persoonlijke inspanningen en doorzettingsvermogen vergen ? Niet noodzakelijk. Maar de personen die een dergelijke opleiding genoten vinden helaas niet altijd een job. Daartegenover is er een tekort aan vele technisch geschoolde mensen (ingenieurs, vorsers, gespecialiseerde technici, …). Is het normaal dat we deze situatie niet actief corrigeren door jongeren te ontmoedigen om zich te lanceren in vormingen die weinig uitzicht bieden op een job, of hen ten minste formeel waarschuwen voor dit risico?
En voor de beroepen die veelbelovend zijn inzake tewerkstelling, zou men het leerprogramma niet beter kunnen ontwikkelen door parallelle vormingen of vormingen met afwisseling tussen school en job aan te bieden, waarbij de jongeren gegidst worden door ervaren personeel of mensen aan het einde van hun loopbaan. Velen praten erover, maar het in praktijk brengen gebeurt weinig. Op die manier missen we heel wat competenties en kostbare knowhow!
Werkmotivatie?
Voor de mensen die werken : heeft men voldoende aandacht voor hun motivatie en voor preventie van psycho-sociale risico’s ? Thuiswerken en werken in een gedeelde werkruimte zijn meer en meer in gebruik. Dergelijke werkorganisaties hebben zeker hun positieve punten, en kunnen soms verantwoord zijn. Maar heeft men voldoende nagedacht over de gevolgen inzake motivatie van de werknemer ? Studies tonen aan dat deze types van werkorganisatie kunnen leiden tot een gebrek aan motivatie, een gevoel van in de steek gelaten te worden door de werkgever, frustratie, verlies van teamspirit en een verwatering van de kennis en knowhow van de onderneming.
Deze werkorganisaties viseren dikwijls besparingen, maar leiden soms tot niet meetbare verliezen zoals hierboven beschreven. Vandaag zijn te weinig bedrijven gesensibiliseerd voor dit onderwerp.
Redelijke opleveringstermijnen voor projecten en werken?
De opleveringstermijn van projecten en werken is van zeer groot belang voor organisatie van menselijke, financiële en materiële middelen van bedrijven en organismen. De automobielsector heeft dit zeer goed begrepen en levert de ontwikkeling van nieuwe wagens af in minimale doorlooptijd. Op deze manier worden investeringen sneller rendabel. Waarom zouden we deze principes niet toepassen op wegenwerken bijvoorbeeld? Talrijke wegenwerken gaan traag vooruit met gevolgen zoals files, onnuttig verbruik van brandstoffen en tijdsverlies voor de weggebruikers. Zouden we ons geen systeem van continuë ploegen kunnen voorstellen voor dergelijke werken, zoals dat reeds in bepaalde landen het geval is ? Deze oplossing zou leiden tot meer tewerkstelling en een verbeterde mobiliteit voor het wegverkeer. En bovendien zou het ook een positief imago van dynamisme creëren!
Het afleveren van werken binnen een redelijke termijn, vanaf de ontvangst van de bestelling tot de realisatie, is van toepassing op elk uitgevoerd werk door om het even welk beroep, intellectueel af manueel (advocaten, notarissen, electriciens, loodgieters, tuinwerkers, metsers, …). Elke onderbreking van een project of werk kost tijd, geld en reputatie. En als men er nog eens de correctie van fouten bovenop rekent, dan verzwaart de factuur voor de eindgebruiker nogmaals!
Geoptimaliseerde persoonlijke tijd?
Ieder van ons kan aan waardecreatie doen. Geconcentreerd blijven op de uitvoering van taken voor dewelke men is voorbestemd, specialist worden, of essentiële schakel zijn in een proces van een onderneming: dat is ook onze productiviteit optimaliseren, dat is onze eigen waardecreatie. De huidige tendens van kostenverlaging leidt ongelukkigerwijze soms tot omgekeerde resultaten. Men verhoogt de werklast van ieder met annex taken, die echter overdreven tijd vergen en die de inspanningen verspreiden. Zijn er remedies ? Zou het bijvoorbeeld nostalgisch zijn om een efficiënte secretariaatswerking voor administratieve taken te voorzien voor mensen met een topfunctie in het bedrijf zodat hun productiviteit stijgt ? Of is het beter om mensen te verplichten een agenda op te stellen en deze te respecteren in het verloop van de werkdag ? Zo voorkomt men laattijdige aankomsten die collega’s verstoren, die de deelname aan groepswerken vertragen en het tijdsverlies vertienvoudigen.
Spaarzaam omgaan met middelen?
Er gaat geen dag voorbij dat we nieuws krijgen over het feit dat we onze planeet te veel vervuilen, en dat we meer consumeren dan onze planeet kan produceren. Desondanks gaan gebruikstoestellen minder lang mee en worden hun levenscycli korter geprogrammeerd: computers, mobiele telefoons, TV-toestellen, huishoudtoestellen, …. die moeilijker, soms helemaal niet, kunnen hersteld worden. Op deze manier wordt de productie en het gebruik van middelen kunstmatig omhoog gedreven. Gelukkig, er is een tegenreactie met organisaties die vervangstukken aanbieden en herstelateliers. Dit is een (kunstmatige) hulp voor de creatie van jobs, maar een extra kost voor de gebruikers!
Deze enkele voorbeelden en de voorgestelde verbeteringspistes zijn slechts een kleine greep van situaties waar de waardecreatie zou kunnen verbeterd worden zonder grote kosten. Dit vraagt natuurlijk een reële bereidheid om de oorzaken van de problemen aan te pakken, ofwel op het niveau van het individu, ofwel op het niveau van de maatschappij.
Op het niveau van het individu (personeel of onderneming), is dit uiteraard gemakkelijker, omdat het beslissingscentrum dichtbij is en gemakkelijk toegankelijk.
Op maatschappelijk vlak is het aanpakken van deze oorzaken moeilijker omdat er veel meer actoren in het spel zijn, met sterke weerstanden van drukkingsgroepen die vaak ook nog verbonden zijn aan beroepsfederaties en –organismen, die allen hun voorrechten willen verdedigen.
En nochtans men zou kunnen, … men MOET OVERGAAN TOT ACTIE om stilstand te vermijden, om de vrijheid van ondernemen te bevorderen en meer waarde te creëren!
De ondernemende ontdekker zal op deze manier zijn dromen waarmaken!
